Onderzoeken

WE-STUDY

Risicogedrag vóór en tijdens de zwangerschap – zoals roken, alcoholgebruik, ongezonde voeding en weinig beweging – heeft schadelijke gevolgen voor ouder en kind. Voor (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden is het extra moeilijk om dit gedrag te veranderen, bijvoorbeeld om te stoppen met roken. Gedragsverandering is succesvoller wanneer nieuw gedrag past bij iemands identiteit – wie ben ik, en wie wil ik zijn? – en wanneer het aansluit bij een gevoel van autonomie: zelf keuzes kunnen maken.

Aanleiding en doel

Risicogedrag vóór en tijdens de zwangerschap – zoals roken, alcoholgebruik, ongezonde voeding en weinig beweging – heeft schadelijke gevolgen voor ouder en kind. Voor (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden is het extra moeilijk om dit gedrag te veranderen, bijvoorbeeld om te stoppen met roken. Gedragsverandering is succesvoller wanneer nieuw gedrag past bij iemands identiteit – wie ben ik, en wie wil ik zijn? – en wanneer het aansluit bij een gevoel van autonomie: zelf keuzes kunnen maken.

Zorgverleners spelen een belangrijke rol in het bespreken van risicogedrag en het bieden van ondersteuning. Toch sluiten bestaande interventies niet altijd goed aan bij (aanstaande) ouders in kwetsbare situaties en bereiken ze te weinig mensen uit deze groep.

Daarom is het doel van de WE-STUDY om een nieuwe aanpak te ontwikkelen voor zorgverleners, die voortbouwt op bestaande interventies en gespreksmethodieken, maar waarbij in gesprekken over gezond leven de (aanstaande) ouder centraal staat. Niet het risicogedrag zelf, maar wie de ouder is en wil zijn (identiteit) en wat zij zelf wil qua ondersteuning om gezonder te leven (autonomie). Met deze aanpak beogen we ook een cultuursensitieve werkwijze te stimuleren, die recht doet aan de diversiteit van (aanstaande) ouders.

Methodiek

Binnen de WE-STUDY maken we gebruik van verschillende wetenschappelijke methoden. We starten met een scoping review om in kaart te brengen welke bestaande interventies en (trainings-)materialen in Nederland beschikbaar zijn voor het bevorderen van gezond gedrag bij (aanstaande) ouders. Daarbij kijken we specifiek naar de mate waarin deze rekening houden met kwetsbaarheid, identiteit en autonomie.

Vervolgens voeren we interviews met (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden en professionals. In deze gesprekken staan ervaringen met gedragsverandering centraal, evenals factoren die het praten hierover makkelijker of juist moeilijker maken. Ook gaan we dieper in op hoe identiteit en autonomie van ouders hierin een rol spelen.

Met behulp van de Participatory Learning and Action (PLA)-methode ontwikkelen we samen met (aanstaande) ouders en zorgverleners uit het medisch en sociaal domein een training en gesprekswaaier voor zorgverleners. Hierbij maken we ook gebruik van informatie uit de interviews en review. Het doel van de training is om kwetsbare ouders te ondersteunen bij gedragsverandering op een manier die aansluit bij hun identiteit en autonomie.

Tot slot wordt de ontwikkelde training geëvalueerd in een real-life setting, met behulp van een pre-post mixed method design. Dit onderzoek biedt inzicht in de implementatie en effectiviteit van een identiteits- en autonomiegerichte training voor zorgverleners. De resultaten kunnen bijdragen aan de verbetering en doorontwikkeling van deze training.

Relevante (deel)resultaten

Inmiddels is binnen de WE-STUDY de training voor zorgverleners (verloskundigen, jeugdverpleegkundigen en jeugdartsen), inclusief een bijbehorende gesprekswaaier, ontwikkeld. Deze training wordt momenteel geëvalueerd in twee gemeenten. Zorgverleners volgen eerst een e-learning van ongeveer 1,5 uur, waarin zij basiskennis opdoen en kennismaken met oefenmateriaal en voorbeeldgesprekken uit de gesprekswaaier.

Aansluitend nemen zij deel aan een eenmalige live training met collega-zorgverleners. Tijdens deze bijeenkomst passen zij de kennis uit de e-learning toe en oefenen zij actief met het gebruik van de gesprekswaaier in gesprekken over gezond leven.

Gedurende het implementatietraject vullen zorgverleners vier korte vragenlijsten in en houden zij vier keer een logboek bij. Deze gegevens geven inzicht in de ervaringen met en toepasbaarheid van de training in de praktijk. Resultaten van de evaluatie zijn op dit moment nog in ontwikkeling en worden op een later moment gedeeld.

Samenwerkingen