Wereldwijd bestaan er sociale ongelijkheden op het gebied van gezondheid en voedingskwaliteit. Om aanknopingspunten te vinden voor het verminderen van deze ongelijkheden, is het belangrijk om aandacht te besteden aan sociale determinanten van gezondheid zoals voedselonzekerheid.
Voedselonzekerheid is een ongrijpbaar en multidimensionaal concept, dat zich voordoet wanneer mensen door beperkte middelen niet altijd fysieke, sociale, of economische toegang hebben tot adequate voeding. Naast beschikbaarheid en toegang tot voldoende voeding, zijn ook gevoelens van bezorgdheid en angst over de voedselvoorziening en het onvermogen om op sociaal aanvaardbare manieren aan voedsel te komen belangrijke componenten van voedselonzekerheid. Deze componenten zijn opgenomen in de definitie van het Amerikaanse ministerie van Landbouw, waarin voedselonzekerheid wordt omschreven als “de beperkte of onzekere beschikbaarheid van adequate, veilige voeding of het onvermogen om op sociaal aanvaardbare manieren aan voeding te komen”.
Voedselonzekerheid is een belangrijk probleem vanwege de negatieve gevolgen ervan voor de gezondheid en de voedingskwaliteit. Toch is voedselonzekerheid in Europa nog een relatief verborgen probleem.
Op basis van dit proefschrift kunnen we concluderen dat een aanzienlijk aantal mensen in Nederland te maken heeft met voedselonzekerheid. De bevindingen in dit proefschrift geven inzicht in de gevolgen van voedselonzekerheid: voedselonzekerheid was geassocieerd met overgewicht, een slechte fysieke en mentale gezondheid en een lagere voedingskwaliteit. Onze resultaten geven verder inzicht in de rol van sociodemografische- en leefstijlfactoren, psychosociale factoren en de voedselomgeving in deze associaties. Daarnaast geven onze resultaten een beter inzicht in de waargenomen behoeften, percepties en barrières met betrekking tot gezond eten bij mensen die risico lopen op voedselonzekerheid. Ook geven de resultaten aanknopingspunten voor interventies. Dit proefschrift benadrukt dat voedselonzekerheid een probleem is dat in Nederland beter moet worden onderkend en aangepakt, bijvoorbeeld door de ontwikkeling en implementatie van interventies op bevolkingsniveau en voor risicogroepen, waarvoor geschikte screening of monitoring en gerichte interventies verder moeten worden onderzocht.
