Het verbeteren van de gezondheid van de populatie is slechts beperkt mogelijk met strategieën die enkel uitgaan van het medische oogpunt: het vereist een perspectief dat voldoende rekening houdt met sociale en andere niet-medische gezondheidsdeterminanten. Om deze reden zijn we in 2019 op de Health Campus gestart met het opzetten van een data-infrastructuur die gegevens vanuit meerdere domeinen bevat. De koppeling van (routine)zorggegevens, sociale- en publieke data op individueel niveau binnen de Remote Access omgeving van het CBS, maakt ELAN uniek en opent deuren naar vele nieuwe mogelijkheden.
Het interdisciplinaire vakgebied Population Health Management (PHM) staat centraal bij de Health Campus. Een domeinoverstijgende data-infrastructuur als ELAN is hierbij van groot belang. Zo biedt het nieuwe mogelijkheden voor informatievoorziening aan beleidsmakers. Een voorbeeld hiervan is het online ELAN-dashboard, waar veranderingen in socio-economische- en gezondheidskarakteristieken over de tijd per wijk in Den Haag inzichtelijk zijn. Daarnaast maakt ELAN het ook mogelijk om de effecten van interventies te monitoren en op basis daarvan bij te sturen. Om zorggprofessionals te ondersteunen kunnen risicostratificatie en voorspellende algoritmes ontwikkeld worden. Dit hebben we voor verschillende patiëntgroepen – zoals vrouwen met diabetes en/of hoge bloeddruk en ouderen – gedaan, in samenwerking met patiënten, datawetenschappers en zorgprofessionals. Dit helpt om PHM in de praktijk te brengen.
Ook willen we betrokkenheid creëren door gesprekken te voeren met zorg- en welzijnsprofessionals, beleidsmakers en inwoners. Op deze manier kunnen we data beter te duiden, zodat nieuw beleid en nieuwe ideeën meer draagvlak krijgen en houden. Zo ontdekten we voor het Kansrijke Start programma dat de hoogste prioriteit voor moeders met meerdere problemen niet meer zorg of sociale ondersteuning was, maar juist een ontmoetingsplek om te verbinden met andere alleenstaande moeders. Tenslotte kan ELAN fungeren als bron van data voor onderzoekers uit verschillende disciplines. Zij kunnen een onderzoeksvoorstel indienen en na goedkeuring van de bronhouders de data gebruiken voor hun onderzoek. De eerste onderzoeken die gebruik maakten van de domeinoverstijgende data-infrastructuur zijn recentelijk gepubliceerd. De verwachting is dat nog vele onderzoeken zullen volgen.
Met ELAN kunnen we op een datagedreven manier een lerend zorgsysteem creëren. Het ultieme doel: de gezondheid van de populatie verbeteren en gezondheidsongelijkheid tegen gaan.
Jeroen Struijs, projectleider ELAN
Bij het vormgeven van een data-infrastructuur als ELAN is het opbouwen van vertrouwen, de overbrugging van culturele verschillen en het omgaan met juridische uitdagingen van groot belang. Het overwinnen van deze obstakels leidt echter tot een unieke regionale data-infrastructuur die het mogelijk maakt om de gezondheid van de populatie te verbeteren en gezondheidsongelijkheid tegen te gaan. Dit zijn volgens projectleider Jeroen Struijs de ultieme doelen van ELAN. “We hebben een dergelijke data-infrastructuur nodig om interventies en beleid goed te kunnen monitoren en evalueren. Hiermee kunnen we op een datagedreven manier een lerend zorgsysteem creëren. Dit leidt tot betere keuzes in het prioriteren en bijsturen van interventies en beleid, waardoor we onze doelen kunnen realiseren.”
In een wetenschappelijk Engelstalig artikel wordt beschreven hoe ELAN precies in elkaar steekt, samen met de mogelijkheden en uitdagingen.
